سی‌تی‌اسکن چیست و چگونه کار می کند؟

  • خانه
  • وبلاگ
  • سی‌تی‌اسکن چیست و چگونه کار می کند؟
دستگاه سی‌تی‌اسکن
۲تیر ۱۴۰۱

“سی تی اسکن از جمله پرکابردترین دستگاه های پزشکی را بشناسید.”

۵دستگاه ازتجهیزات پزشکی که جزء مهمترین تجهیزات تشخیصی و درمانی هستند. این تجهیزات در سخت‌ترین شرایط می‌توانند با تشخیص و درمان به موقع جان هر انسانی را نجات دهند.

اولین دستگاه که امروزه بسیار پرکاربرد است. دستگاه سی‌تی‌اسکن است. یک دستگاه تصویربرداری از تمام نقاط بدن از نوک پا تا فرق سر.

تصوبربرداری با دستکاه سی‌تی‌اسکن
تصوبربرداری تشخیصی با دستکاه سی‌تی‌اسکن

دومین دستگاه ونتیلاتور است که در زمان شیوع کرونا می‌توان گفت حساس‌ترین و حیاتی‌ترین تجهیز برای بیماران بود.

۳دستگاه دیگر هم عبارتند از سی‌آرم که از تجهیزات پزشکی سرمایه‌ای محسوب می‌شود. الکتروشوک که یک تجهیز پرکاربرد در عارضه‌های قلبی است.

و دستگاه ماشین بیهوشی که در اتاق عمل استفاده می‌شود.

“کارکرد سی‌تی‌اسکن چگونه است؟”

راز سی‌تی‌اسکن رو باید در اشعه ایکس جستجو کرد، باریکه نازکی از این اشعه از بافت‌های بدن عبور میکند و مقداری از اون توسط دتکتور (DETECTOR) یا همان آشکارسازهای حساس دریافت می‌شود.

کار این دتکتورها تبدیل اشعه ایکس به جریان الکتریکی است. جریان الکتریکی که متناسب با شدت اشعه دریافت شده است، سسب می‌شود دتکتور هزاران اطلاعات را از بخش‌های مختلف بدن به کامپیوتر مرکزی سی‌تی‌اسکن منتقل کند.

حال این کامپیوتر اطلاعات را پردازش کرده و به شکل تصاویر متعدد که سطح مقطع اندام را نشان می‌دهد، درمی‌آورد. آخرین مرحله چاپ تصاویر در صورت نیاز است.

اگر دوست دارید دستگاه سی‌تی‌اسکن را به صورت خیلی ساده بشناسید و خرابی‌های شایع اون رو بدونید و یا با روش‌های ساده تعمیر این تجهیز آشنا بشید توصیه میکنم ادامه متن رو بخونید.

“یک تصویر ساده از دستگاه سی‌تی‌اسکن”

اجزای دستگاه سی‌تی‌اسکن
تصویری از نمای داخلی دستگاه سی‌تی‌اسکن

“الف- گنتری”

مهم‌ترین بخش یک سی‌تی‌اسکن گنتری هست. گنتری همان آشکارسازها (گازی یا جامد) و تیوب اشعه ایکس را می‌گویند که خود شامل دو بخش است: ۱-بخش دوار که متشمل بر آشکارسازها و تیوب‌های اشعه ایکس است و ۲-بخش ثابت که وظایفی همچون تبدیل فوتون ها به سیگنال الکتریکی، تبدیل و تنظیم ضخامت اشعه با کلیماتور، شکل‌گیری اشعه ایکس را بر عهده دارد.

مدارها و مسیرهای ارتباطی در بخش دوار در بخش ثابت قرار دارد.

“ب- کنسول کاربری”

بخش مرکزی و کامپیوتری سی‌تی‌اسکن بویژه در مدل‌های جدید این تجهیز، در درون یک کنسول مجزا قرار دارد. کنسول این دستگاه بسیار حساس بوده و باید از صحت کارکرد آن اطمینان داشته باشیم چرا که دریافت اطلاعات، پردازش و در نتیجه تصویرسازی وظیفه‌ی مهم بخش کنسول کاربری است.

“ج- ژنراتور”

مهم‌ترین وظایف ژنراتور عبارتند از:

  • تامین ولتاژ مورد نیاز
  • برقراری جریان در فیلامان
  • برقراری اختلاف پتانسیل

“د- تخت”

تخت دستگاه تصویربرداری سی‌تی‌اسکن حالت متحرک دارد. این حرکت تخت در ۴ مسیر انجام می‌شود:

حرکت به سمت گنتری، دور شدن از بخش گنتری، حرکت به سمت بالا و در نهایت حرکت به سمت پایین.

دستگاه‌های تصویربرداری چون سی‌تی‌اسکن از یک لحاظ به دو دسته آنالوگ و دیجیتال تقسیم می‌شوند.

“یعنی تصاویر آنالوگ یا دیجیتال. در مورد تعریف این دو باید گفت:”

۱- تصاویر آنالوگ

تصاویری پیوسته هستند در این روش جهت مشاتهده تصاویر فیلم در محلول‌های شیمیایی پردازش شده و تصاویر با استفاده از فرایند نوری – شیمیایی تشکیل می‌شوند. برای مثال یک عکس سیاه و سفید از ریه یک تصویر آنالوگ است.

به طور کلی باید گفت اگر تصاویر ورودی و خروجی آنالوگ باشند، پردازش آنالوگ خواهد بود.

۲- تصاویر دیجیتال

تصویر دیجیتال نمایش عددی یا تصویر اجزای جسم است. شرط لازم برای داشتن تصویر دیجیتال کامپیوتر دیجیتال است که در آن تمام اطلاعات جهت پردازش باید به اعداد دو دویی تبدیل شوند.

در این روش کامپیوتر اطلاعات دیجیتالی را دریافت کرده و فرآیندهای لازم را انجام می‌دهد.
تصاویر دیجیتال در مقایسه با تصاویر آنالوگ برتری دارند.

تصاویر خروجی دستگاه سی‌تی‌اسکن
تصاویر خروجی دستگاه سی‌تی‌اسکن

“مزیت تصاویر دیجیتال عبارتند از:”

  • افزایش کیفیت تصویر: در تصویربرداری دیجیتال میتوان کیفیت کلی تصویر را بهبود بخشید.
  • حفظ تصویر درست: فیلتر کردن تصاویر نامطلوب، پارازیت ناخواسته، حذف جزئیات غیرضروری در تصویر که به آن تکنیک نرم کردن نیز میگویند.
  • آنالیز تصویر: اطلاعات موجود در اجزای مختلف یک منظره  بدون قرار گرفتن هیچگونه تفسیری روی آنها استخراج می‌شود.
  • آشکارسازی تصویر: آشکارسازی به مشاهده‌گر اجازه جستجوی اشکال خاص، حاشیه‌‌ها یا زمینه‌های خاص را میدهد.
  • تشخیص طرح: کامپیوتر قادر به دیدن ساختمانها و تشخیص طرحها نیز است.
  • تراکم اطلاعات: تراکم تصاویر دیجیتالی، مقدار اطلاعاتی کهدر تصویر موجود است را میکاهد. تنها آنچه در اطلاعات مهم است حفظ و انتقال اطلاعات است.
  • تغییر شکل هندسی یا جئومتریک: با تغییر وضعیت پیکسلها تصاویر را میتوان چرخاند و یا درجه‌‌بندی کرد.

با توجه به مزیت تصاویر دیجیتال در مقایسه با تصاویر آنالگو، پلتفرم نوآوری ویتا در حین انجام روند احیا و بازیابی هر یک از تجهیزات پزشکی، در صورت امکان فنی، دستگاه را از حالت آنالوگ به دیجیتال تبدیل می‌کند.

“شایع‌ترین خرابی‌های سی‌تی اسکن در کدام بخش است؟”

  • خرابی تیوب اشعه ایکس
  • خرابی دتکتور
  • خرابی اینورتر
  • خرابی واحد پردازش‌‌کننده نهایی تصویر

این موارد نشان می‌دهد هر وقت با عدم کارکرد صحیح یک سی‌تی‌‌اسکن روبرو شدید، اولین مواردی که کنترل می‌کنید باید وارد بالا باشد.

“قیمت یک سی‌‌تی‌‌اسکن چقدر است؟”

قیمت تجهیزات پزشکی مختلف این روزها به دلیل تحریم و کم شدن ارزش ریال متاسفانه بسیار هنگفت بوده و بسیاری از مراکز قادر به خرید این تجهیز سرمایه‌ای نیستند.

با توجه به قیمت زیاد این تجهیز پزشکی متاسفانه در بسیاری از بیمارستان‌های کشور امکان تهیه از این تجهیز بسیار پرکاربرد را ندارند.

قیمت یک دستگاه سی‌تی‌‌اسکن ۱تا۴ اسلایس از ۵۰٫۰۰۰ هزار دلار شروع می‌شود و قیمت یک دستگاه ۶۴ اسلایس بین ۱۲۰٫۰۰۰ تا ۳۵۰٫۰۰۰ هزار دلار متغیر است.

البته با راه‌اندازی صنعت احیا و بازیابی تجهیزات پزشکی در کشور که در آن تجهیزات اسقاطی پزشکی بازچرخانی شده و به چرخه درمان بازمی‌گردند، امکان تهیه سی‌تی‌اسکن با برترین برندهای جهانی با یک پنجم قیمت اصلی و با کیفیت کارخانه‌ای همراه با ضمانت و گارانتی وجود دارد.

برای کسب اطلاعات بیشتر کلیک کنید.

“چگونه برای سی‌تی‌اسکن شدن آماده شویم؟”

  • رژیم دارویی: قبل از انجام سی‌تی‌اسکن باید لیست داروهای مصرفی (در صورت مصرف) خود را در اختیار پزشک قرار دهید، تا در صورت نیاز این رژیم دارویی را تغییر دهد.
  • رژیم غذایی: حتما ۴ ساعت قبل از انجام سی‌تی از خوردن و آشامیدن خودداری نمایید. مصرف مایعات شفاف به پیشگیری از تهوع در هنگام دریافت رنگ کنتراست کمک می‌کند.
  • پوشش: حتما هنگام راجعه لباس کاملا راحت بپوشید. اگر از اکسسوار و طلا استفاده می‌کنید قبل از تصویربرداری آنها را دربیاورید. حتی گاهی نیاز است تا دندان مصنوعی و سمعک خود را نیز دربیاورید. زیرا امکان اختلال در تصاویر و اطلاعات وجود دارد.
  • آزمایش خون: گاهی قبل از انجام تصویربرداری باید آزمایش خون انجام دهید.
  • حساسیت دارویی: در صورت داشتن آلرژی نسبت به ماده کنتراست نیاز است که شب و صبح قبل از آزمایش یک داروی استروئید به همراه یک آنتی‌هیستامین یا بندریل استفاده نمایید.

“آیا سی‌تی‌اسکن خطری برای بدن دارد؟”

سی‌تی‌اسکن تا حد زیادی ایمن است. اما با توجه به اینکه در این روش از اشعه ایکس استفاده می‌شود و از سویی اشعه ایکس با خطر افزایش ابتلا به سرطان همراه است، لذا پزشک متخصص باید تشخیص بدهد که مزایای انجام این تصویربرداری بسیار بیشتر از معایب آن برای هر فرد بیمار است. بنابرین میزان خطرات تابش این اشعه در مقایسه با لزوم و اضطرار انجام آن سنجیده شود.

“مزایای استفاده از تصویربرداری با دستگاه سی‌تی‌اسکن”

در تصویربرداری با دستگاه سی‌تی‌اسکن، بسیاری از بیماری‌ها قابل تشخیص (مانند سرطان) و درمان در مراحل اولیه است، این دستگاه در مواردی چون تشخیص سرطان، شکستگی، تومور و خون‌ریزی داخلی به کار میرود که هریک از این موارد می‌تواند جان بیمار را به خطر  بیندازد، لذا استفاده از این روش در صنعت سلامت بسیار ارزشمند است.

 

 

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.