بازار نوسازی (احیا و بازیابی) تجهیزات پزشکی فرسوده در ایران
بازار نوسازی (احیا و بازیابی) تجهیزات پزشکی فرسوده در ایران را میتوان براساس میزان تجهیزات اسقاطی و امکان نوسازی آنها تخمین زد.
براین اساس ابتدا باید دید تجهیزات فرسوده یا اسقاطی در کشور به چه میزان موجود بوده و چند درصد از آنها قابلیت احیا و بازیابی دارند.
همانگونه که میدانید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی آمار مربوط به تجهیزات پزشکی موجود در مراکز درمانی و سایر نهادهای مرتبط را در فواصل زمانی معینی اعلام میکند.
البته باید توجه داشت که متاسفانه به دلایل مختلف امکان ارائه آمار دقیق از تجهیزات اسقاطی و فرسوده به صورت مدون وجود ندارد.
اما براساس آمار منتشر شده از سوی وزارت بهداشت میتوان جدول ذیل را در تخمین میزان تجهیزات اسقاطی یا فرسوده موجود در بیمارستانهای کشور ترسیم کرد؛
آمار اعلام شده از سوی وزارت بهداشت
| نام دستگاه | تعداد در ۴۰بیمارستان
(براساس مستندات وزارت بهداشت) |
تخمین به کل کشور
(تخمین به حدود ۱۰۰۰ بیمارستان) |
تخمین تعداد امکان بازگشت (*۰٫۶۳*۰٫۹)
(درصد موفقیت احیاء دردنیا*ضریب تعدیل) |
| اتوکلاو | ۸۳ | ۲۰۷۵ | ۱۱۷۶ |
| ونتیلاتور | ۱۱۴ | ۲۸۵۰ | ۱۶۱۵ |
| ماشین بیهوشی | ۷۱ | ۱۷۵۵ | ۹۹۵ |
| پمپ سرنگ و سرم | ۱۶۹ | ۴۲۲۵ | ۲۳۹۵ |
| الکتروشوک | ۸۵ | ۲۱۲۵ | ۱۲۰۴ |
| اسکوپی ها | ۳۵ | ۸۷۵ | ۴۹۶ |
| سی تی اسکن | ۱۵ | ۱۸۵ | ۹۸ |
این جدول به خوبی نشان میدهد با توجه به قیمت بالای هر یک از تجهیزات اعلام شده و نیز با توجه به اینکه عملیات نوسازی بر روی تجهیزاتی انجام میشود که هزینه احیا و بازیابی حداکثر ۲۰ الی ۳۰ درصد از کل قیمت خرید همان تجهیز به صورت نو باشد.
لذا به خوبی میتوان فهمید که این حجم از تجهیزات اسقاطی از یک سو، دانش فنی نخبگان و صنعتگران داخلی از سوی دیگر میتواند به یک جهش بسیار بزرگ در صنعت سلامت کشور منجر شود.
حجم این بازار در ایران با توجه به آمار اعلام شده بسیار گسترده بوده و میتواند یک صنعت نوپا با سوددهی بالا برای حوزه سلامت به ارمغان آورد.
نکته مهم دیگری که وجود دارد این است که آمار اعلام شده تنها تجهیزاتی را شامل میشود که قابلیت ردگیری داشته است و به این حجم باید تجهیزاتی را که امکان ردیابی دقیق برای وزارت بهداشت و درمان وجود نداشته است را نیز اضافه کرد.
قیمت خرید هر یک از تجهیزات پزشکی مندرج در جدول بالا نشان از یک بازار بسیار سودآور برای مراکز مرتبط دارد. این بازار میتواند از چندین جنبه مختلف برای کشور سودآور بوده و مراکز مختلفی از آن منتفع شوند.
اهداف صنعت نوسازی تجهیزات فرسوده
- در یک نگاه ساده اولین مسئله استفاده از نخبگان در ایجاد این صنعت بسیار حساس و دانشبنیان در ایران است.
- زیرا با توجه به پیچیدگی فنی موجود در تجهیزات پزشکی افرادی که در تیم فنی چنین صنایعی باید مشغول شوند، میبایست افرادی با دانش و هوش فنی بسیار بالا باشند.
- لذا اولین مسئله جلوگیری از خروج نخبگان از کشور است.
- نکته دوم اشتغالزایی (بیش از ۲۰۰ نفر) این صنعت برای تعداد قابل توجهی از نیروها در حوزههای مختلف به ویژه در میان جوانان و فارغالتحصیلان دانشگاهی است.
- جنبه مثبت دیگر، استفاده بهینه از منابع موجود است، زیرا با نوسازی و احیای تجهیزات فرسوده یا اسقاطی، میتوان این منابع بالقوه را که متاسفانه با عدم آگاهی از ارزش واقعی آنها به شکل آهنقراضه به سمساریها فروخته شود، به ثروتی عظیم برای مراکز درمانی تبدیل کرد.
- جلوگیری از خروج ارز از کشور و عدم نیاز به وارد کردن تجهیزات پزشکی در جحم گسترده در شرایط موجود کشور نیز از مهمترین و استراتژیکترین دستاوردهای این صنعت است.
- بومی سازی فناوریهای تولید حوزه تجهیزات پزشکی (در حوزه قطعه و مواد مصرفی)
- رسیدن به قلههای تکنولوژی (توسعه تکنولوژیهای کلیدی)
- تربیت و رشد نیروی انسانی (تربیت افراد متخصص در توسعه تکنولوژی)
با نگاهی نو به تجهیزات پزشکی فرسوده و نیز با توجه به گستردگی بازار نوسازی (احیا و بازیابی) تجهیزات پزشکی فرسوده در ایران میتوان از فرصتهای بسیار بزرگ این صنعت در زمینه اقتصاد و سلامت نهایت بهرهبرداری را کرد.
حجم بازار ایجاد شده در صنعت ریفربیش با توجه به تعدد نسبتا بالای تجهیزات اسقاطی و قیمت بسیار بالای این تجهیزات، در ایران میتواند علاوه بر جلوگیری از خروج ارز، همچنین سبب ایجاد آستانه سود بسیار بالا برای کشور و نهادهای مرتبط باشد.
نکته مهم؛ باید بدانیم با توجه به اینکه این صنعت هنوز در منطقه و در میان کشورهای همسایه راهاندازی نشده است، میتوان با توجه به دانش فنی بالا در میان نخبگان داخلی و با سرمایهگذاری لازم، بازار بالقوه موجود در منطقه را نیز به دست آورد.
علل نرخ بالای اسقاط تجهیزات پزشکی در ایران
- عدم توجه و آشنایی مراکز درمانی با اصول نگهداشت تجهیزات
- وجود مشوقهای قانونی برای بیمارستانها در راستای خرید تجهیزات نو به جای تعمیرات
- علاقه شرکتهای بازرگانی تجهیزات پزشکی به فروش تجهیزات تا ارائه خدمات پس از فروش
- وجود تحریمها و عدم وجود ارائه خدمات و قطعات یدکی به برخی تجهیزات
- خرید غیر اصولی و غیر کارشناسی تجهیزات پزشکی در برخی از مراکز
مراکز منتفع از نوسازی تجهیزات فرسوده؛
مراکزی که میتوانند از این صنعت منتفع شوند عبارتند از:
- وزارت بهداشت: کاهش هزینه واردات تجهیزات پزشکی
- مراکز درمانی: این مراکز علاوه بر استفاده مجدد از تجهیز اسقاطی به جای خریدن دستگاه نو (با هزینه حداکثر ۳۰درصد از کل هزینه خرید تجهیز نو)، میتوانند از محل فروش تجهیز اسقاطی خود به مراکز دیگر در صورت عدم نیاز میتوانند تجهیز خود را با قیمت واقعی (نه به قیمت آهن قراضه) بفروشند.
- مناطق محروم: در این طرح یکی از اهداف اصلی، تجهیز مراکز درمانی در مناطق محروم است.
- زیرا با توجه به هزینه بسیار مناسب نوسازی تجهیزات اسقاطی، مراکز درمانی در مناطق محروم میتوانند با پرداخت کمترین هزینه ممکن یک دستگاه با کیفیت کارخانهای برای تجهیز خود داشته باشند. این امر به تجهیز کامل مراکز درمانی در محرومترین مناطق کشور نیز سبب خواهد شد.
- صنعت سلامت کشور: با تجهیز مراکز درمانی در هر نقطه از کشور، امکان ارائه خدمات با کیفیت بهتر و هزینه کمتر برای مردم کشور وجود دارد، این امر سبب کاهش مرگ و میر و افزایش میزان سلامت در جامعه خواهد شد.
خدمات اجتماعی نوسازی (احیا و بازیابی) تجهیزات پزشکی فرسوده در ایران
بر اساس آمارها در حال حاضر در کل کشور بیش از ۵۰ هزار بیمار دیالیزی داریم و آنگونه که از شواهد پیداست متاسفانه نرخ بیماران کلیوی در کشور سیری صعودی دارد. هر ساله چیزی حدود ۲۰ درصد به این جمعیت افزوده میشود.
متاسفانه مشکل کمبود و فرسودگی دستگاههای دیالیز در تمام استانهای کشور به خصوص شهرهای کوچکتر دیده میشود. به صورتی که بیمارستانهای بسیاری از شهرهای کوچک فاقد این دستگاه مهم و حیاتی هستند. بنابراین این افراد ناچارند هفتهای دو الی سه مرتبه به شهرهای مجاور رفته و از خدمات دیالیز مراکز درمانی آن شهر استفاده کنند.
بر اساس آمار تعداد نیاز فعلی دستگاههای دیالیز در کشور حدود ۲۵۰۰دستگاه است که بر اساس آمار وزارت بهداشت حدود ۱۹۰۰دستگاه اسقاطی در مراکز درمانی اسقاط گردیده است.
صنعت ریفربیش این امکان را دارد تا با بازگرداندن دوباره این منابع از مشکلات ناشی از سفرهای مردم به شهرهای بزرگ و مسائل پیش آمده از این موضوع جلوگیری نماید.
کمبود تختهای ویژه در کشور، تختهای دیالیز، تجهیزات تصویربرداری در مناطق مختلف کشور سبب مسافرت و حتی مهاجرت خانواده و خود بیماران به شهرهای بزرگ میشود که این امر مشکلات بسیار زیادی را به همراه دارد.
یک شرکت نوسازی تجهیزات پزشکی اسقاطی با تلاش برای جبران این کمبود (از طریق احیای دستگاههای اسقاطی) میتواند سبب کاهش معضلات اجتماعی این امر گردد.
